O restutucji Okręgu Leszczyńskiego

HISTRORIA RESTYTUCJI OKRĘGU LESZCZYŃSKIEGO

Po odzyskaniu 11 listopada 1918 r. niepodległości na fali entuzjazmu z Odrodzenia Polski, ruch strzelecki wszedł w nowy rozdział. Ten doniosły fakt dawał możliwość wzbogacenia idei strzeleckich o treści narodowe i patriotyczne, pozwalał na odwoływanie się do dawnych, a konsekwentnie tępionych w latach zaborów, polskich tradycji Bractw Kurkowych. W poszczególnych Bractwach w Wielkopolsce nieprędko jednak wyzbyto się niemieckiej dominacji. Zniszczeniu uległy strzelnice, mundury, broń, budynki, parki i place zabaw. Ale wysiłkiem wielu Braci odbudowano majątek Bractw. W końcu 1925 r. na terenach tzw. Ziem Zachodnich działało 137 Bractw, z czego do Zjednoczenia należały 73. W Wielkopolsce były to Bractwa w: Bojanowie, Borku, Czarnkowie, Czempiniu, Chodzieży, Dolsku, Gnieźnie, Jarocinie, Jutrosinie, Kcyni, Kopanicy, Kórniku, Kępnie, Kościanie, Koźminie, Lesznie, Lwówku, Łobżenicy, Międzychodzie, Obrzycku, Obornikach, Ostrowie, Ostrzeszowie, Otorowie, Pniewach, Poznaniu, Pleszewie, Rakoniewicach, Rawiczu, Ryczywole, Szamotułach, Śmiglu, Śremie, Środzie, Swarzędzu, Stęszewie, Skokowie, Ujściu, Wieleniu, Wronkach, Wągrowcu, Wrześni i Zbąszyniu.

Organizację Piątego Zjazdu Delegatów oraz II Kongresu postanowiono powierzyć Bractwu Strzeleckiemu w Grudziądzu. Kongres rozpoczął się dnia 13 sierpnia 1927 r. Przy znacznej frekwencji delegatów dokonano statutowych zmian. W tym czasie do Zjednoczenia przystąpiła kolejna grupa Bractw w Wielkopolsce, a mianowicie z: Budzynia, Kalisza, Krotoszyna, Kłecka, Margonina, Odolanowa, Obra, Rogoźna, Sierakowa, Szamocina, Witkowa i Zdun.

Już 25 marca 1928 r. otwarto w Poznaniu kolejny, VI Zjazd Delegatów. Dla usprawnienia działalności organizacyjnej postanowiono wyodrębnić ze struktury Okręgu Poznańskiego podokręgi: Leszczyński, Ostrowski i Szamotulski.

VIII ZjazdDelegatów zebrał się w dniu 23 marca 1930 r. w Inowrocławiu. Jego najważniejszymi postanowieniami były: ostateczna reorganizacji Okręgu Poznańskiego. Utworzono samodzielne Okręgi: Poznański, Leszczyński, Ostrowski i Szamotulski.

W 1931 r. miejscem dorocznego Zjazdu Delegatów, który rozpoczął się w dniu 22 marca, był Ostrów Wlkp. W dniu tym Zjednoczenie składało się z 9 okręgów, jednoczących 129 Bractw z ogólną liczbą 7191 członków. W sierpniu 1931 r. z Okręgu Pomorskiego wydzielono rejon nadmorski, tworząc Okręg Bałtycki, w skład którego weszło 13 Bractw.

Dziesiąty Zjazd Delegatów rozpoczął obrady 13 marca 1932 r. w Poznaniu. Na tym Zjeździe w skład Zjednoczenia przyjęto Bractwo Strzeleckie z Warszawy, tworząc jednocześnie nowy Okręg Warszawski. Tym samym liczba okręgów wzrosła do 11, liczba członków do ponad 8000, a bractw do 132.

Tak więc wysiłki działaczy poznańskich i wielkopolskich nad pełnym zjednoczeniem polskich bractw kurkowych zostały w wyjątkowo krótkim czasie uwieńczone powodzeniem. W ciągu 10 lat zdołano przełamać opory i nieukrywane pretensje do liderowania w ruchu strzeleckim. Prężność i zaangażowanie wielkopolskich strzelców kurkowych w popularyzacji idei strzeleckiej i dawnych tradycji przyniosły oczekiwane rezultaty. Wpłynął na to niewątpliwie fakt, że połowa polskich bractw kurkowych skupiała się w czterech wielkopolskich okręgach. Poznań był zaś autentycznym ośrodkiem ruchu strzeleckiego. Członkowie wielkopolskich bractw nieprzerwanie piastowali najważniejsze w nim funkcje, ciesząc się niekwestionowanym autorytetem wśród współbraci.

V Kongres Zjednoczenia odbył się w dniach 15 do 20 sierpnia 1936 r. w Gdyni i miał zbliżyć mieszkańców innych regionów kraju do Bałtyku i eksponować jego znaczenie dla Polski. Przed gmachem Komisariatu Rządu stanęło 856 strzelców reprezentujących 89 bractw. Nad ich głowami łopotały 63 sztandary. Udział poszczególnych okręgów przedstawiał się następująco:

Okręg Leszczyński był reprezentowany przez 114 braci i 11 sztandarów:

Swoich przedstawicieli nie przysłały Bractwa z:Czempinia, Jaraczewa, Miejskiej Górki, Osieczniej i Ponieca. W towarzyszących Kongresowi  uroczystościach uczestniczyło 17 tysięcy osób.

Nieprzypadkowo podkreślono więc rzucający się w oczy udział przedstawicieli bractw z Wielkopolski w ostatniej na tak wielką skalę imprezie strzeleckiej przed II wojną światową. W strzelaniu do dwóch tarcz płytkowych pierwsze miejsce zdobył brat Czesław Abt ze Śmigla - ówczesny prezes Bractwa Śmigielskiego.

Lata międzywojenne zaowocowały utworzeniem 20 nowych bractw w Wielkopolsce. Podobnie jak w poprzednich okresach, również w latach międzywojennych bractwa strzeleckie spełniały istotne funkcje społeczne, odgrywając bardzo istotną rolę w życiu miast. Cieszyły się one, zresztą zawsze, niezależnie od okresu historycznego, opieką władz państwowych. Przypomnijmy, że królowie Polski podpisywali statuty, fundowali klejnoty, zapewniali bractwom uprzywilejowaną pozycję wśród miejskich korporacji. W dwudziestoleciu międzywojennym do dawnych tradycji nawiązywali prezydenci Rzeczypospolitej. Patronowali oni imprezom strzeleckim, a w wygłaszanych osobiście lub przesyłanych pozdrowieniach akcentowali szczególne znaczenie bractw w życiu społecznym środowisk, w których działają oraz dla kraju. Podnosiło to rangę i prestiż społeczny organizacji strzeleckich i ich zadań. Przed wybuchem II wojny światowej Okręg Leszczyński organizował strzelania, z których dochód przeznaczony był na Fundusz Obrony Narodowej.

Wybuch II wojny światowej położył kres działalności tak wspaniale odrodzonych bractw strzeleckich. Władze okupacyjne skonfiskowały broń, zajęły strzelnice i inne obiekty. Wielu członków organizacji straciło życie. Część mienia bractw została zniszczona, część uległa rozproszeniu i spaleniu.

Po zakończeniu II wojny światowej euforia wolności i zwycięstwa zapanowała również wśród członków przedwojennych Bractw Kurkowych. Mozolna praca w odbudowie zniszczeń po wojnie poszła jednak na marne. W 1948 r. działalność strzeleckich Bractw Kurkowych, w tym i Okręgu Leszczyńskiego, wbrew nadziejom i oczekiwaniom całego społeczeństwa polskiego, została zabroniona przez agencje rządowe PRL-u.

Powiew nowej wolności i demokracji, który przeszedł przez nasz kraj w 1989 r. zapoczątkował po 40 latach reaktywowanie Kurkowych Bractw Strzeleckich w III Rzeczypospolitej. Odrodziły się ponownie Bractwa w Kórniku-Bninie, Poznaniu, Rawiczu, Pogorzeli, Śremie, Śmiglu, Borku Wlkp. i innych miastach całej Polski.

Na VI Kongresie Zjednoczeniowym, który odbył się w Poznaniu w dniach 8 i 9 listopada 1991 r., zostało reaktywowane Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej. W dniu 8 listopada 1991 r. w poznańskim Ratuszu delegaci Zjednoczonych Bractw, na mocy ustawy Prawo o Stowarzyszeniach z dnia 7kwietnia 1989 r., uchwaliło Statut Zjednoczenia KBS RP. Wybrano władze Zjednoczenia. W Kongresie udział brało 7 Bractw. Pierwszym Królem Zjednoczenia został Brat Roman Rybacki z Rawicza.

Na I Zjeździe Delegatów Bractw, który odbył się w dniu 7 sierpnia 1992 r. w Poznaniu, był to Zjazd Konstytucyjny, powołano do życia Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej. W Zjeździe tym brało udział 12 Bractw z całej Polski.

14 i 15 maja 1993 r. odbył się w Śmiglu Krajowy Zjazd Delegatów KBS RP. Konferencja zgromadziła cały 11 osobowy Zarząd Zjednoczenia i 57 Braci delegatów z 20 Bractw: Borku Wlkp., Dolska, Ostrowa Wlkp., Rawicza, Kościana, Pogorzeli, Grodziska Wlkp., Krakowa, Bytomia, Kórnika-Bnina, Śremu, Kalisza, Grzebieniska, Opalenicy, Poznania 1253 r., Poznania 1920 r., Rudy Śląskiej, Inowrocławia, Raszkowa i Śmigla. Omówiono sprawy reorganizacji Zjednoczenia w tym sprawę reaktywowania dawnych historycznych Okręgów. Podczas Zjazdu Bracia Delegaci wybrali nowego Skarbnika Zjednoczenia KBS RP, którym został Brat Jan Chomski ze Śmigla.

Przez następne dwa lata praca Zarządu Zjednoczenia w dużej mierze poświęcona była reaktywowaniu Okręgów. Przygotowano odpowiednie dokumenty do powołania historycznych Okręgów. W siedzibie Zarządu Zjednoczenia w Poznaniu przy ul. Głogowskiej 79, w dniu 25 marca 1995 r. odbyło się zebranie Zarządu Zjednoczenia, w którym uczestniczyli wszyscy Prezesi Bractw z całej Polski. Zatwierdzono siedziby Okręgów. Wcześniej Bractwo Śmigielskie zgłosiło chęć zorganizowania siedziby Okręgu Leszczyńskiego w Śmiglu. Brak Bractwa w Lesznie, wzorowa organizacja, prężność i operatywność Braci Śmigielskich, najlepsze dwie strzelnice, zagospodarowanie terenów wokół strzelnic i inne cechy przesądziły o ustanowieniu siedziby Okręgu Leszczyńskiego w Śmiglu.

Na ogólną liczbę ponad 1000 braci w całym Zjednoczeniu, Okręg Leszczyński jest jednym z najliczniejszych pod względem liczby członków. Siedziba Okręgu i biuro mieści się w budynku dawnej brackiej Strzelnicy w Śmiglu, a obecnie w budynku Centrum Kultury przy ul. Kościuszki nr 20.

I tak oto po 47 latach przerwy został reaktywowany Okręg Leszczyński z siedzibą w Śmiglu. Na chwilę reaktywowania Okręg Leszczyński liczył 215 Braci zrzeszonych w 7 Bractwach i 5 sztandarów:

W dniu 7 kwietnia 1995 r. w salach KBS w Śmiglu odbyło się zebranie wyborcze Okręgu Leszczyńskiego. Na zebranie przybyło 21 Braci, w tym prezesi i członkowie Zarządów, po trzech Braci reprezentujących siedem Bractw. Delegaci wybrali Zarząd Okręgu, Komisję Rewizyjną i Sąd Honorowy. Władze Okręgu Leszczyńskiego wybrane na zebraniu 7.04.1995 r.

1.   Zarząd Okręgu Leszczyńskiego:

2.   Komisja Rewizyjna:

3.   Sąd Honorowy:

Na VII Kongresie KBS RP, który obradował w dniach 29-30 kwietnia 1995 r. w Starogardzie Gdańskim, podjęto uchwałę o zatwierdzeniu Okręgów: Poznańskiego, Leszczyńskiego, Ostrowskiego, Centralnego, Pomorskiego, Krakowskiego i Śląskiego. Poszczególne Bractwa leżące terytorialnie w historycznym zasięgu danego okręgu zgłosiły przynależność do dawnego okręgu. Do Okręgu Leszczyńskiego przynależność zgłosiły Bractwa: Borek Wlkp., Rawicz, Pogorzela, Śmigiel, Kościan, Włoszakowice, Wojciechowo. Na wniosek sekretarza Okręgu Leszczyńskiego Delegaci zatwierdzili Jana Chomskiego na funkcji Prezesa Okręgu Leszczyńskiego.

"ĆWICZ OKO I DŁONIE W OJCZYZNY OBRONIE”

„W JEDNOŚCI SIŁA"

Śmigiel, 1995 r.

Sekretarz Okręgu Leszczyńskiej
Zdzisław Ziegler